13- اصل همسایه‌ مداری

حضرت زهرا سلام الله علیها در دعاهای خویش همسایه‌ها را بر اعضای خانواده مقدم   می داشت و می‌ فرمود:
«فرزندم، نخست همسایه و سپس خانه».

امیرالمؤمنین علی علیه السلام اهمیت همسایه خوب را تا بدان پایه می دانست که سفارش می کرد پیش از تهیه آذوقه خانه، از همسایه‌ اش پُرس ‌وجو شود.
برای پیشگیری از اختلاف ‌ها و برخوردها، از افراد می خواست با بستگانشان همسایه نشوند.
آن حضرت، همسایه بد را بزرگ‌ ترین خسارت‌ها و سخت‌ ترین گرفتاری می‌دانست. رازگویی به همسایه را ممنوع اعلام کرده بود و می‌ فرمود:

کسی که همسایه ‌اش را بر اسرار خود آگاه سازد، پرده‌های رازش دریده شود.
فایده خوش همسایگی را «بسیاری همسایگان» و «مدد رسانی به همسایگان در دشواری‌ ها» می ‌دانست.
همسایه را تنها همسایه دیوار به دیوار نمی‌ دانست؛ بلکه تا چهل خانه از هر سو را همسایه به شمار می‌آورد.

می‌ فرمود:  بزرگوار، …همسایه را گرامی می‌ دارد.
عزیز نشود کسی که همسایگانش را خوار کند.

   
11- اصل تقسیم کار در خانه

زندگی مشترک علی و فاطمه سلام الله علیهما کامل‌ترین اسوه در مسایل خانوادگی است.
آنچه در خانه زهرا سلام الله علیها صورت می ‌پذیرفت، جملگی از حکمت بی‌ کران الهی الهام گرفته بود.
تقسیم کار در این خانة نورانی از علم و حکمت نبوی سرچشمه می‌گرفت:
تدبیر کارهای منزل بر عهدة زهرا سلام الله علیها و تدبیر امور بیرون منزل بر دوش علی علیه السلام

آن هنگام که رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم چنین تقسیم کاری را به علی و زهرا سلام الله علیهما پیشنهاد فرمود، فاطمه خوشحالی و رضایت خویش را این‌ گونه ابراز نمود:
جز خدا کسی نمی‌ داند که از این تقسیم کار تا چه اندازه مسرور و خوشحال شدم؛ چراکه رسول خدا مرا از انجام کارهایی که مربوط به مردان است، باز داشت.
طرح پیشنهادی رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم بیش از هر چیز ناظر به استعدادهای طبیعی و تکوینی هر یک از مرد و زن است؛
طرحی که در عرصه وظایف خانوادگی، نه زن‌ سالاری را تجویز می ‌کند، نه مرد سالاری را؛ بلکه دربردارنده تقسیم کاری عادلانه در سایه‌ سار ایثار و صمیمیت خانوادگی است.

 

 10- اصل حضور در اجتماع به هنگام ضرورت

پارة وجود رسول خدا سلام الله علیها ،کامل‌ترین اسوه و الگوی حیا، عفت، عفاف و حجاب است.
سخن از فاطمه است؛ فاطمه‌ای که پدرش کانون همه حوادث سیاسی‌ـ اجتماعی آن روزگار بود و او در کنار پدر، چون مادری مهربان، در همه این صحنه‌ها حضوری مستمر داشت.
آری فاطمه سلام الله علیها در تمام عمر در صحنه‌های گوناگون اجتماعی حضور داشت:

چه در دوران کودکی در شرایط طاقت‌ فرسای مکه و حصر اقتصادی در شعب ابی ‌طالب؛
چه در دوران بعد از هجرت به مدینه و کشاکش جنگ‌های پُرشمار و حوادث بی‌شمار،
و چه در خانة علی علیه السلام که محل آمد و شد فراوان اصحاب و یاران خاص رسول بود.

حضرت صدیقه طاهره علیه السلام در همه این صحنه‌ها حضور داشت؛ اما با همه این احوال، عفاف و حجاب او در اوج یگانگی و بی‌ مثالی بود.
جلوه‌هایی بسیار زیبا و دیدنی از رفتار و گفتار فاطمه زهرا سلام الله علیها در عرصة حجاب و عفاف گزارش شده است که حقیقت هر یک از این رفتارها و گفتارها می ‌باید سرمشق دختران و زنان ما در زندگی قرار گیرد.
سیرة رفتاری حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها نشان ‌دهنده زیبا جلوه‌ هایی از حضور فعال آن حضرت در عرصه اجتماع می‌ باشد؛
برای نمونه‌ ایشان هر هفته، روزهای شنبه به سوی مزار شهدای اُحُد می‌شتافت و برای حمزه علیه السلام و دیگر شهدای احد طلب آمرزش و علوّ درجات می‌ نمود.
فاطمة زهرا سلام الله علیها پس از هجران پدر، حمایت از امامت را وظیفه خویش دانست و در این راه از هیچ فداکاری و جان ‌بازی دریغ نکرد و بارها و بارها در عرصة جامعه ظاهر شد و در جمع مردمان، خطبه‌ هایی بی‌ نظیر ایراد فرمود؛
خطبه‌هایی در اوج فصاحت و بلاغت که فصیحان و بلیغان نام ‌آور عرب را به شگفتی و شیفتگی واداشته است.
همان زهرایی که می‌ فرماید:
«برای زن بهتر آن است که نه او هیچ مردی را ببیند و نه هیچ مردی او را»،
آن ‌گاه که مصالح کلی جامعة اسلامی را در خطر می ‌بیند، به سوی مسجد می‌ شتابد و در حضور جمع کثیری از مردان مهاجر و انصار، غاصبان خلافت را به محاکمه می‌ کشاند.
چنین صحنه ‌هایی از سیره رفتاری آن حضرت، تأییدگر این حقیقت است که فرموده پیش‌ گفته ایشان یک امر رجحانی است که در شرایط ایده‌آل مصداق می‌ یابد.